کتاب درک و دریافت موسیقی اثر راجر کیمی ین نشر چشمه

معرفی

کتاب «درک و دریافت موسیقی» نوشته‌ی «راجر کیمی‌ین» را «حسین یاسینی» به فارسی برگردانده است. در توضیح پشت جلد کتاب آمده است: «درک و دریافت موسیقی از هنگام چاپ ویراست اول آن در 1976 تا امروز که ترجمه‌ی ویراست پنجم آن به فارسی ترجمه شده است، یکی از معتبرترین کتاب‌های درسی سال اول رشته‌ی موسیقی و نیز دوره‌های درک موسیقی برای دانشجویان دیگر رشته‌ها در ایالات متحده بوده و طی این سال‌ها در هر ویراست کامل‌تر و به‌روزتر شده است. روش ارائه‌ی مطالب در این کتاب به گونه‌ای است که برای خواننده، با هر میزان دانش موسیقی، نگرشی جامع و زنده از هنر موسیقی فراهم می‌آورد و نیز می‌تواند مبنای مطالعه‌ی ژرف‌تر و تخصصی برای دانشجویان رشته‌ی موسیقی باشد. معرفی مبانی، مفاهیم، سازها و فرم‌های موسیقی، بررسی سیر تاریخی – اجتماعی و سبک‌های هنر موسیقی در دوره‌های قرون وسطی، رنسانس، باروک، کلاسیک رمانتیک و سده‌ی بیستم، همراه با ارائه‌ی سرگذشتی کوتاه از آهنگساران مهم هر دوره و تحلیل سبک و گزیده‌ای از آثار آنان – که اغلب با طرح‌های شنیدنی همراه شدند – پیکره‌ی اصلی کتاب را تشکیل می‌دهند. بررسی موسیقی جاز، نمایش‌های موزیکال، موسیقی راک و نیز گزیده‌ای از موسیقی غیرغربی در این کتاب، همگام با دیدگاه‎‌های پژوهشی دهه‌ی اخیر، چشم‌انداز موسیقیایی رنگارنگ‌تری را برای خواننده فراهم آورده است.» کتاب حاضر را نشر «چشمه» منتشر کرده است.

همه چیز درباره‌ی درک موسیقی

کتاب درک و دریافت موسیقی بر اساس روش و الگوهای پراگماتیگ نوشته شده است. راجر کیمی‌ین به ارائه‌ی مطالب و تحلیل‌های خود در زمینه‌ی موسیقی پرداخته و در نهایت پیشنهادهای خود را به صورت طرح‌های شنیداری ارائه داده است. او علاوه‌بر توضیح و معرفی مکتب‌های هنری و سیر تحول تاریخی این هنر، اشعار موجود را ترجمه کرده و شرایط ادبی و هنری هر دوره را نشان داده است.

یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این کتاب ارائه‌ی طرح‌های شنیداری به‌عنوان پیشنهادی عملی برای گوش‌دادن به موسیقی هر دوره است. بنابراین مخاطب علاوه‌بر اینکه متن کتاب را می‌خواند، آثار پیشنهادی نویسنده را نیز می‌شنود. نویسنده با زبانی ساده و روان به شرح این اثر پرداخته؛ به طوری که مخاطبان کمترآشنا و حتی ناآشنا با موسیقی نیز می‌توانند به مطالعه‌ی کتاب بپردازند.

راجر کیمی‌ین این کتاب را در هفت بخش کلی تدوین کرده است. «مبانی موسیقی»، «قرون وسطی»، «رنسانس»، «دوره باروک»، «دوره کلاسیک»، «دوره رمانتیک» و «سده بیستم» عناوین بخش‌های کتاب هستند.

بخش اول به مبانی موسیقی اختصاص دارد. آشنایی با صوت، شناخت کلی سازها، ریتم، ملودی، انواع گام و بافت موسیقایی، موسیقی در قرون وسطی، سرود گرگوریایی، موسیقی غیرمذهبی در قرون وسطی، پیدایش و تکامل پلی فونی: اورگانوم، موسیقی سده‌ی چهاردهم و توضیحات مختصری در ارتباط با فرم‌ها و سبک‌های موسیقی با تمرکز بر موسیقی کلاسیک غربی در این بخش ارائه شده است. هشت طرح شنیداری برای درک بهتر مطالب ارائه‌شده نیز در این بخش آمده است.

موسیقی قرون وسطایی از ۴۵۰ میلادی و پیدایش آوازهای گرگوریایی تا موسیقی اواسط قرن چهاردهم و هنر نو در فرانسه موضوعات بخش دوم و موسیقی دوره‌ی رنسانس (از ۱۴۵۰ تا ۱۶۰۰ میلادی) اعم از مذهبی و غیرمذهبی موضوعات بخش سوم کتاب هستند.

 

موسیقی دوره‌ی باروک موضوع کلی بخش چهارم است و به بررسی تحول در موسیقی کلاسیک اروپا و ظهور آهنگسازان بزرگی چون کلودیو مونته‌وردی، آرکانجلو کورلی و یوهان سباستین باخ پرداخته شده است. «جایگاه موسیقی در جامعه باروک»، «فوگ»، «مبانی اپرا»، «اپرای باروک»، «سونات باروک»، «کلودیو مونته‌وردی»، «آنتونیو ویوالدی»، «یوهان سباستین باخ»، «سوییت باروک» و… عناوین سرفصل‌های بخش چهارم کتاب هستند.

 

بخش پنجم به دوره‌ی کلاسیک و سال‌های ۱۷۵۰ تا ۱۸۲۰ اختصاص دارد. فرم‌های سونات، منوئه، تریو و… و آثار آهنگسازانی همچون موتسارت، بتهوون و هایدن در این بخش بررسی شده است. «سبک کلاسیک»، «آهنگساز، حامی و مخاطبانش در دوره کلاسیک»، «فرم سونات»، «تم و واریاسیون»، «روندو»، «سنفونی کلاسیک»، «کنسرتوی کلاسیک»، «موسیقی مجلسی در دوره کلاسیک»، «یوزف هایدن»، «وولفگانگ آمادئوس موزارت» و… عنوان فصل‌های این بخش است. نُه طرح شنیداری نیز برای این فصل در نظر گرفته شده است.

برررسی کامل موسیقی دوره‌ی رمانتیک (۱۸۲۰ تا ۱۹۰۰) و آثار هنرمندان اروپایی نظیر شوبرت، شومان، لیست، مندلسون، برلیوز، برامس و واگنر در بخش ششم کتاب صورت گرفته است. در این بخش نُه طرح شنیداری به مخاطبان عرضه شده است. «رمانتیسیسم در موسیقی»، «آهنگساز رمانتیک و مخاطبانش»، «هنر آواز»، «فرانتز شوبرت»، «روبرت شومان»، «فردریک شوپن»، «فرانتز لیست»، «هکتور برلیوز»، «موسیقی برنامه‌ای»، «ناسیونالیسم در موسیقی سده نوزدهم»، «جاکومو پوچینی»، «گوستاو مالر» و… عنوان‌هایی از این بخش هستند.

 

بخش هفتم و آخر کتاب، به موسیقی در سده‌ی بیستم از ۱۹۰۰ تا ۱۹۵۰ میلادی و آهنگسازان بنام این دوره با عنوان‌هایی همچون «سبک‌های موسیقایی از ۱۹۰۰ تا ۱۹۵۰»، «جایگاه موسیقی و موسیقی‌دانان در جامعه»، «امپرسیونیسم و سمبولیسم»، «کلود دبوسی»، «ایگور استراوینسکی»، «آرنولد شونبرگ»، «آرون کوپلند» و… اختصاص دارد. در این بخش به تاثیر مکاتب ادبی و نقاشی و تاثیر آن‌ها بر موسیقی با ذکر نمونه‌هایی پرداخته شده است. در این بخش نیز یازده طرح شنیداری ارائه شده است.

درباره‌ی نویسنده

راجر کیمی‌ین متولد ۱۹۳۴ در پاریس و بزرگ‌شده‌ی آمریکاست. او مدرک کارشناسی در رشته‌ی موسیقی را از کالج کلمبیا در نیویورک دریافت کرد و دوره‌ی دکترای موزیکولوژی را در دانشگاه پرینستن گذراند.

 

او سال‌ها در کالج‌های هانتر (Hunter College) و کویینز (Queens College) دانشگاه نیویورک برنامه‌ریز دوره‌های موسیقی بود و به تدریس تاریخ، تئوری و ادبیات موسیقی پرداخت. همچنین به‌عنوان نوازنده‌ی پیانو در امریکا و اروپا فعالیت داشت. کیمی‌ین علاوه‌بر کتاب درک و دریافت موسیقی، مقاله و نقدهای بسیاری در نشریات معتبر منتشر کرده است.